-
JRD Tata (जेआरडी टाटा)
"‘जर घडणार्‍या गोष्टींकडे मानवी दृष्टीकोनातून पाहण्याची आपली तयारी असेल, तर इतरांनी घेतलेले निर्णय आपल्याला विपरीत वाटले, तरी ‘हाच निर्णय योग्य आहे’ या विश्वासातून इतरांनी ते घेतलेले असतात, हे आपण समजून घेऊ शकतो.’ हे उद्गार एरवी आपल्याला कुणा संताचे किंवा तत्त्वज्ञाचे किंवा एखाद्या शिक्षकाचे वाटले असते. पण हे उद्गार भारतातल्या एका महत्त्वाच्या उद्योगपतीचे आहेत. त्यांचं नाव - जेआरडी टाटा! जेआरडींच्या मृत्यूला आज ३१ वर्षं झाली, पण आजही टाटांच्या समूहाचा पाया त्यांनी घालून दिलेल्या तत्त्वांच्या आधारावर भक्कम उभा आहे. हा समूह देशातल्या... जगातल्या काही श्रीमंत समूहांपैकी एक आहे, पण समूह म्हणून असलेल्या त्यांच्या प्रतिमेत किंवा टाटांच्या कोणत्याही वागण्यात कुठेच बडेजाव नाही; देखावा नाही. ते कायम आपल्या कामासाठीच ओळखले जात राहिले. ‘उद्योजक’ या बिरुदाला जागणारी आणि त्याला स्वस्त न करणारी ही तत्त्वं येणार्‍या उद्योजकांना किंबहुना आपल्या सगळ्यांना नक्कीच वाट दाखवत राहतील!"
-
How To Know A Person (हाऊ टू नो अ पर्सन)
या पुस्तकाचे लेखक डेव्हिड ब्रुक्स म्हणतात, ‘वय वाढतंय, तसं मला एका गोष्टीची जास्तीत जास्त खात्री वाटायला लागली आहे की, कोणतंही समतोल कुटुंब, कंपनी, वर्ग, समाज किंवा राष्ट्र यांच्या केंद्रस्थानी एकच कौशल्य असतं : ते म्हणजे, एकमेकांना जाणून घेण्याची क्षमता. समोरच्याला आपली किंमत केली जात आहे, आपलं कोणीतरी ऐकून घेतंय आणि आपल्याला समजून घेतलं जातंय असं वाटायला लावणं.’ घर, ऑफिस आणि समाजात तयार होणारी नाती आयुष्यभरासाठी कशी दृढ करायची, समोरच्याला खऱ्या अर्थानं कसं जाणून घ्यायचं? हे सांगणारं आणि सहज अमलात आणता येण्याजोगं पुस्तक. या पुस्तकात... दखल घेण्याची ताकद समोरच्याला समजून घेताना कोणत्या गोष्टी टाळाव्यात ? अवघड परिस्थितीत कसं संभाषण करावं ? निराशेच्या गर्तेत सापडलेल्या मित्राला कशी मदत करावी ? संघर्ष तुमच्या जीवनाला कसा आकार देतो? तुम्ही तुमच्याबरोबर कोणती ऊर्जा घेऊन येता?
-
Martin Luther King (मार्टिन लुथर किंग)
वक्तृत्व स्पर्धेसाठी ‘निग्रो आणि संविधान’ हा विषय मार्टिनने निवडला होता आणि स्पर्धेत पहिलं बक्षीस पटकावलं होतं. स्पर्धेहून घरी जाताना मार्टिनला आणि त्याच्या शिक्षिकेला बसमध्ये बसायला लगेच जागा मिळाली, पण गोर्या प्रवाशांनी बस हळूहळू तुडुंब भरली. पुढच्या थांब्यावर दोन गोरे प्रवासी चढल्यावर त्यांना बसायला जागा नसल्याने कृष्णवर्णीय असलेल्या मार्टिनला आणि त्याच्या शिक्षिकेला चालकाने अतिशय उद्धटपणे जागेवरून उठायला सांगितलं. दोघं खूप दमले असल्याने आणि दोघांनीही आधी चढून जागा मिळवल्या असल्याने चालकाचं न ऐकता ते तसेच बसून राहिले. मग चालकाने भडकून त्यांना शिव्या घालायला सुरुवात केली. अखेरीस, त्यांना त्या जागेवरून उठावंच लागलं ! मार्टिनचं संपूर्ण आयुष्य अशा अनेक कडवट प्रसंगांनी भरलेलं होतं; पण त्यामुळे मार्टिन खचला नाही. माणसाच्या रंगावरून त्याचं माणूसपण जोखणार्या व्यवस्थेशी तो शेवटच्या श्वासापर्यंत लढला. त्याच्या प्रखर, पण अहिंसक लढ्याची ताकद सगळ्या जगाने अनुभवली. म्हणूनच मार्टिन लुथर किंग आणि त्याचा ध्येयवेडेपणा आजही प्रेरणा देत राहतात !
-
Amelia Earhart (अमिलिया एयरहार्ट)
अग्रेसर महिला पायलट अमिलिया एयरहार्टची विलक्षण कथा!-'अटलांटिक समुद्रावरून विमान चालवणारी पहिली महिला पायलट' असा मान मिळविण्यासाठी अमिलिया निघाली होती. संपूर्ण सफरीतला प्रत्येक क्षण तिच्या धैर्याची कसोटी पाहणारा होता. पहिल्या काही तासांनंतरच विमानाच्या पंख्यावर ठेवलेल्या इंधनाने पेट घेतला. तितक्यात विमानासमोर अचानक ढग जमा झाले आणि काचांवर बर्फाचा थर साचला. त्यानंतर विमान प्रचंड वेगाने स्वतः भोवतीच गरागरा फिरू लागलं आणि कुठल्याही क्षणी कोसळेल अशा स्थितीला येऊन ठेपलं... शंभर वर्षांपूर्वी अमेरिकेत जन्मलेल्या अमिलिया एयरहार्टला आकाशाला गवसणी घालण्याचं प्रचंड वेड होतं. या वेडापायी तिने अचाट धाडसं आणि अनेक विक्रम केले. एव्हिएशन क्षेत्रात स्त्रियांना पुरुषांच्या बरोबरीचं स्थान मिळावं म्हणून ती अखेरपर्यंत झटत राहिली आणि आपल्या दुर्दम्य इच्छाशक्तिच्या आणि महत्त्वाकांक्षेच्या बळावर अजरामर झाली.