-
My Stroke Of Insight
मानवी मनाच्या अंतरंगाचा ठाव घेण्यासाठी मेंदूचा ठाव घेणे अत्यंत आवश्यक ठरते. जगभरातील संशोधक मेंदूवर संशोधन करत असून अजूनही त्यांना मेंदूच्या गुंतागुंतीची उकल झालेली नाही. मानवी शरीराचे नियंत्रण करण्यार्‍या आणि अणुबॉम्बपासून संगणकापर्यंत असंख्य गोष्टींचा शोध लावणारा मानवी मेंदू हा शास्त्रज्ञ व डॉक्टरांसाठी कायमच कुतूहलाचा विषय राहिला आहे. डॉ. जिल टेलर यांचे मेंदूवरील संशोधनविषयक अनेक प्रबंध प्रसिद्ध झाले असून स्वत:ला आलेल्या अनुभवावर आधारित एका मेंदू शास्त्रज्ञाचे हे पुस्तक अफलातून म्हणावे लागेल. यात मेंदूची रचना, कार्यपद्धती, आजारांची माहिती लिहिताना सर्वसामान्य वाचकाला कळेल, अशा भाषेत हे पुस्तक लिहिण्याची हातोटी डॉ. जिल यांनी साधली आहे. या पुस्तकात चार टप्पे मांडण्यात आले आहेत. डॉ. जिल यांचे ब्रेन स्ट्रोकपूर्वीचे आयुष्य, त्यांना मेंदूशास्त्रज्ञ का व्हावेसे वाटले, याचा वेध घेताना त्यांच्या शाळा ते विद्यापीठ शिक्षणापर्यंतचा प्रवास मांडण्यात आला आहे. संशोधनासाठी मेंदू उपलब्ध व्हावेत, यासाठी त्यांनी सुरू केलेली चळवळ, त्यांच्या अध्ययन, अध्यापन व संशोधनाचा आढावा, देशभरातील दौरे, गाणारी शास्त्रज्ञ म्हणून मिळालेली त्यांना मिळालेल्या प्रसिद्धीचाही आढावा या पुस्तकात घेण्यात आला आहे.
-
Paanpoi
वपुंचेच पुस्तक परंतु हे तसे वपुंचे पुस्तक नाही. काही सुचलेले विचार, काही घडलेल्या घटना, काही ऐकीव, वाचीव गोष्टी, इतरांना खुलवून सांगावे असे काव्य - विनोद मात्र हे सारे व. पु. काळे ह्यांच्या शैलीत व ढबीत असे ह्या छोट्याशा पुस्तकाचे वेगळेपण. ही एक प्रकारची पाणपोई आहे. थकल्यावर तहान लागल्यावर तीवर तहान भागवायची असते, एवढेच वपुंचा उद्देशही तेवढाच आह. मात्र वपुंना हे एक सामाजिक कर्तव्यच वाटलेले आहे म्हणून ज्यांना ज्यांना आपले अनुभव धन इतरांना सांगावे असे वाटते त्यांनी त्यांनी कुचराई न करता ते सांगितलेच पाहिजे असेही त्यांना वाटते. याबद्दल त्यांची धारणा अशी आहे की, "अनुभव व्यक्त करण्याकरता लेखक व्हावंच लागतं असं नाही तो अनुभवच लेखणीच्या टोकाशी उपस्थित असतो."
-
Mazi Janmakahani (माझी जन्मकहाणी)
आयान हिरसी अली - एक सुंदर वृत्तीची इस्लामधार्मीय स्त्री … आईवडिलांकडून झुंझार वृतीच बाळकडू मिळालेली आयन वडिलांच्या पसंतीच्या तरुणाशी लग्न करायला नकार देते . तिच्या अनुपस्थितीत झालेल्या निकाहाला ती जीवाच्या आकांताने विरोध करते तो हॉलंड मधील निर्वासितांच्या छावणीत . मुस्लिमांच्या धर्म पंचायतीसमोर ती धीटपणे सांगते " मला हा निकाह मंजूर नाही . कारण माझे मन तो मान्य करत नाही ." या तिच्या निर्भीड जवाबाला धर्म मार्तंड थोर मनाने स्विकारतात आणि तिला या बेडीतून मुक्तता मिळते . हॉलंड मध्ये राज्य शास्त्र विषयातील पदवी उत्तर शिक्षणानंतर तेथील नागरिकत्व … आयान चा निवडणुकीच्या रिंगणातून प्रवेश . तिच्या दुर्दैवाने तिच्या राजकीय अस्तित्वालाच धोका निर्माण होतो आणि नागरिकत्व रद्द होण्याची भीती समोर ठाकते . त्यातून सहीसलामत सुटका झाल्यानंतर आता आयान न अमेरिकेत राहण्याचा निर्णय घेतला आहे. परंपरावादी इस्लामने स्त्रीच्या तनामनावर आणि स्वातंत्र्यावर ज्या बेड्या ठोकल्या आहेत त्या तोडण्यासाठी प्राणपणाने लढणाऱ्या आधुनिक लढवय्या स्त्रीची कहाणी म्हणजेच इंफिडेल म्हणजेच माझी जन्मकहाणी . तिने अशा धर्माचा त्याग केला तो तिच्या समाजातील ५०% लोकांना कुठलही स्वातंत्र्य देऊ इच्छित नाही . अशा ह्या झुंझार स्त्रीला जाणून घेण्यासाठी प्रत्येकानेच हे पुस्तक वाचायला हवे .
-
Guernsey Vachak Mandal
चार्ल्स लँबचा नि:स्सिम भक्त असलेला डॉसी एका प्रतीवर ज्युलिएटचं नाव पाहून तिला पत्र धाडतो. त्याला लँबची अन्य पुस्तकं कुठं मिळतील विचारायचं असतं आणि इथून सुरु होतो हा पत्रांचा सिलसिला. 'गर्नसी लिटररी अ‍ॅन्ड पोटॅटो पील - पाय सोसायटी' असे लांबलचक आणि मजेदार नामकरण झालेल्या या वाचक मंडळातले अन्य सभासदही डॉसीच्या पाठोपाठ ज्युलिएटचे 'पत्रमित्र' बनतात.
-
Salt And Honey
कोबा! वर्णद्वेषाच्या वणव्यात होरपळणार्‍या दक्षिणी आफ्रिकेतील कलहारी वाळवंटातल्या भटक्या आदिवासी जमातीतली एक लहानगी! गोर्‍या लोकांच्या शिकारी चमूकडून आपल्या आईवडिलांची झालेली निर्घृण हत्या स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहिल्यावर तिला तिच्या जगापासून दूर, त्या गोर्‍यांच्या जगात नेलं जातं. त्या सुंदर पण तिच्यासाठी धोक्याच्या असलेल्या जगाशी जुळवून घ्यायला. त्यात टिकाव धरायला ती हळूहळू शिकते. तरीही एक जीवघेणी जाणीव तिला सतत टोचणी लावून असते ती म्हणजे त्यांच्यापासून पूर्णपणे तोडले जायचे नसेल तर तिला त्या माणसांचा, ज्यांच्यावर तिचा जीव जडला आहे, त्यांचा त्याग करावाच लागेल.
-
Diva
प्रमोदिनी वडके कवले मनोव्यापार आणि नात्यांमधले तानेबाणे यांची गुंफन उलगडून दाखवणा-या कथा
-
50 Years Of Silence
मनातल्या खोल कप्प्यात दडवून ठेवलेली, नहे, गाडलेली ही गोष्ट आपल्या मुलींना, नातवंडांना कशी सांगायची? ही गोष्ट साधी सुधि नव्हतीच मुळी. ती एक अत्यंत लाजिरवाणी, दुर्दैवी भोगवटा होता. असा भोगवटा ज्याचं दु:ख, अपमान, लाज इतक्या प्रदीर्घ काळानंतरही तब्बल पन्नास वर्षानंतरही यत्किंचितही कमी झालेली नाही. एक दिवस आपलं मन त्यांच्याजवळ मोकळं करावंच लागणार आहे, त्याची जाणीव मला होतीच पण मी कुठल्या तोंडानं त्यांना हे सांगणार होते.. "मग ठरवलं, ते सगळं आपण लिहून काढायचं, कागदावर उतरवायचं.'' आयुष्याचं अर्ध शतक थोडीथोडकी नहे, पन्नास वर्ष जॅननं मनात धूमसत राहिलेला कोंडमारा सहन केला. पण 1992 साली या कोंडमा-याचा उद्रेक झाला. ऐन तारुण्यात जॅनला जो शारीरिक आणि मानसिक छळ सोसावा लागला त्याचं हृदयद्रावक कथन या पुस्तकात वाचायला मिळतं. "सुखदायिनी' हे गोड बिरुद ज्या स्रियांना लावण्यात आलं ते एखाद्या इंगळीप्रमाणे त्यांना जन्मभर डसत राहिलं पण त्यांना तोंडातून वेदनेचा हुंकार काढण्याचीही सोय नहती. कारण मृत्यूची टांगती तलवार तर त्यांच्या डोक्यावर होतीच शिवाय घरादाराची अब्रू वेशीवर टांगली जाईल ही भीतीही होती. लौंगिक अत्याचारांमुळे जो अपमान, जे दु:ख तिला सोसावं लागलं त्याची ही कहाणी.
-
Haat Vidhatyache (हात विधात्याचे)
"टेनफिंगर्स फॉर गॉड' हे पुस्तक म्हणजे डॉ. पॉल ब्रँन्ड या कर्म तपस्याची विलक्षण जीवनगाथा. त्यांना वैद्यकीय व्यवसायातील संतच म्हणावे लागेल. कारण आपलं संपूर्ण आयुष्य आणि वैद्यकीय ज्ञान त्यांनी जगभरातल्या अगणित कुष्ठरोग्यांच्या हालअपेष्टा दूर करण्यासाठी वेचलं. शस्त्रक्रियांद्वारे, संशोधनाद्वारे, इतरांना दिलेल्या प्रेरणेद्वारे - आणि सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे समाजानं दूर लोटलेल्या गरीब कुष्ठरोग्यांना दाखविलेल्या सहानुभूतीमुळे त्यांना वौद्यकीय जगतातच नहे तर जनमानसातही अलौकिक किर्ती लाभली आहे. डॉ. ब्रँन्ड यांच्या यावसायिक आयुष्याच्या केंद्रस्थानी आहे एक अनोखा विषय - विधात्यानेच निर्माण केलेला एक अविष्कार - वेदना. ते एका वेगळ्याच नजरेने या विषयाकडे बघतात. वेदनेचं मानवी आयुष्यातील स्थान त्यांना फार महत्त्वाचं वाटतं. ते म्हणतात, शारीरिक वेदना हे मनुष्यमात्राला परमेश्वरानं दिलेलं एक वरदान आहे. वेदना आहे म्हणूनच माणूस टिकून आहे. डॉ. ब्रँन्ड हे एक शल्यविद्या विशारद तर आहेतच, पण ते एक उत्कृष्ट शिक्षक आणि पर्यावरणवादी ही आहेत. स्वार्थ, त्याग आणि विनम्रता यांचं विलक्षण मिश्रण म्हणजेच डॉ. पॉल ब्रँन्ड!
-
Prakashachi Jhade
मनुष्य नावाच्या हिंस्र श्वापदांनी भरलेल्या अरण्याचा वसु भगत यांच्या लेखणीने समर्थपणे घेतलेला वेध म्हणजेच मानवी जीवनाचे अनेकविध कंगोरे दाखविणा-या कथांचा हा संग्रह ! कच्चे गोश्त खाण्याची भाषा करणा-या सामान्य माणसांसोबतच सामान्य राहून आपले वेगळेपण जपणारी माणसे या कथांमधून आपल्याला वळणावळणावर भेटत राहतात, जशी घनगर्द अरण्यात प्रकाशाची झाडे !